ลำปางในสมัยล้านนาเป็นประเทศราชของสยามในรัชกาลที่ 5 ชื่อนามของสกุลเจ้าแห่งลำปาง ได้กลายเป็นตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครไป ในสมัยแบ่งเขตการปกครองเป็นแคว้น แขวงฝั่งเก่า เรียกว่า แขวงเวียงเหนือ ฝั่งเมืองใหม่ เรียกว่า แขวงนครลำปาง ต่อมา พ.ศ. 2447 ได้ประกาศยุบแขวงเวียงเหนือและแขวงนครลำปางรวมกันขึ้นกับเค้าสนามหลวงนครลำปางและใน พ.ศ.2459 ได้เปลี่ยนเป็นจังหวัดลำปาง(ศักดิ์ รัตนชัย2516,67-68) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 มีการปรับเปลี่ยนโครงสร้างทางการปกครอง ซึ่งได้รับอิทธิพลจากตะวันตก จึงเปลี่ยนชื่อจากเมืองเขลางค์ มาเป็นจังหวัดลำปาง ศาสตราจารย์ ร.ต.ท.แสง มนวิทูร ให้ความเห็นว่าเป็นภาษามอญมาจาก ลาง หรือ ขลาง แปลว่า ขัน หรือ โอ ตามลักษณะของเมืองที่มีลักษณะเป็นแอ่งกระทะ(สรัสวดี อ๋องสกุล 2544, 74-75) ดังนั้น ลำปางในสมัยการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาลเพื่อการรวมอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลาง มีการปฏิรูปการเมือง การปกครอง การศึกษาและศาสนาจึงทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งระบบ