ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ กล่าวถึงเวียงพระธาตุลำปางหลวงว่า ในจุลศักราช 918(พ.ศ. 2099) เดือนยี่ พระเป็นเจ้าแม่กุ เสด็จไปนครทำบุญพระมหาธาตุลำปาง และในจุลศักราช 1091(พ.ศ. 2272) ลานนาไทยมีศึก วุ่นวาย เมืองลำปางหาผู้ครองนครไม่ได้ สมภารวัดนายาง มีผู้คนนับถือมากในเมืองลำปาง เจ้าเมืองลำพูนจึงให้ท้าวมหายศ ยกมาปราบรบกันที่ป่าตัน สมภารวัดนายางสู้ไม่ได้ ตายในที่รบ ท้าวมหายศยกทัพมาตั้งทัพที่วัดลำปางหลวงแล้ว เรียกเก็บภาษี ทารุณผู้คนประชาชนชาวลำปาง ต่อมาพระสมภารวักชุมภู จึงคิดรวบรวมผู้คนหาคนเก่ง ได้นายทิพย์ช้างอาสาสู้ศึกขอคน 300 คนยกพล เข้าล้อมวัดลำปางหลวงแล้วลอบเข้าไปยิง ท้าวมหายศในวัดพระธาตุลำปางหลวงตาย ได้รับชัยชนะ ขับไล่พม่าไปได้ จึงได้รับสถาปนาเป็น พระยาสุละวะฤาไชย ครองนครลำปาง และตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ก็ได้กล่าวถึงเจ้าฟ้าชายแก้วลูกเจ้าทิพย์ช้าง ครองเมืองลำปางสืบมา และเจ้าฟ้าชายแก้วมีลูกเจ็ดคนซึ่งเรียกกันว่าเจ้าเจ็ดตน ในปี จศ. 1136(พ.ศ.2317) พระเจ้าตากสินปราบเชียงใหม่ ได้ยกทัพกลับมาพักบ้านลำปางนมัสการพระมหาชินธาตุเจ้า ใน จศ. 1138(พ.ศ.2319) ได้กล่าวถึงพระเจ้าเชียงใหม่นำขบวนเดินทางจากเชียงใหม่ ไปลำปางเพื่อไปนมัสการพระธาตุลำปางหลวง มีการเฉลิมฉลอง ในสมัยเจ้ากาวิละ จศ.1168(พ.ศ.2349) เจ้ากาวิละเจ้าเมืองเชียงใหม่และน้องทั้ง 6 องค์ ได้สาบานตนต่อหน้า พระธาตุลำปางหลวงว่าจะ จงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ไทย(ภาสกร โทณะวณิก,2529)